مقایسه روش‌های اکو- هیدرولوژیکی- هیدرولیکی در ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه‌ها (رودخانه نازلو، حوضه دریاچه ارومیه)

Authors

  • ظاهر احمدی‌پور دانش آموخته کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه ارومیه
  • مهدی یاسی دانشیار مهندسی رودخانه، گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه
Abstract:

- از عوامل اصلی بحران دریاچه ارومیه، کاهش سهم جریان ورودی از رودخانه‌ها به دریاچه در چند دهه گذشته، در اثر مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی بوده است. در روند احیای دریاچه ارومیه، تخصیص "سهم جریان زیست محیطی" برای هر یک از ده رودخانه اصلی، و تضمین "تداوم جریان" تا دریاچه، از راهکارهای اصلی و پایدار است. هدف اصلی در تحقیق حاضر، ارزیابی حداقل جریان زیست محیطی رودخانه‌ها در ماه‌های مختلف سال بوده است. این مقاله، نتایج ارزیابی جریان زیست محیطی در یک رودخانه شاخص در ساحل غربی دریاچه ارومیه (رودخانه نازلو) را از تلفیق روش‌های موجود اکو-هیدرولوژیکی- هیدرولیکی ارائه می‌کند. از روش اکولوژیکی شبیه‌ساز زیستگاه برای اطمینان از تأمین نیاز گونه‌های حیاتی رودخانه (سیاه ماهی، سیاه کولی و زردک ماهی)؛ و از روش کیفیت آب برای کنترل آستانه تحمل گونه‌ها به آلوده کننده‌های آب استفاده شده است. برآورد بده جریان زیست محیطی از روش‌های هیدرولوژیکی، عموماً بیش از پتانسیل آبدهی رودخانه در ماه‌های کم آبی (تیر تا بهمن ماه) است. روش‌ هیدرولیکی (حداکثر انحنا)، انعطاف پذیری لازم دراختلاف برآورد بده جریان در ماه‌های مختلف سال را ندارد. غلظت‌های فسفات در جریان آب رودخانه بیشتر از آستانه تحمل ماهیان است. در این بررسی، ‌ترکیب دو روش "شبیه ساز زیستگاه" و "کیفیت آب" با توجه به ظرفیت طبیعی آبدهی رودخانه، و به شرط تأمین حداقل عمق و سرعت برای گونه معرف آبزیان، برای حفاظت از سامانه حیاتی رودخانه نازلو در نظر گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد که برای حفاظت رودخانه نازلو در حداقل شرایط زیست محیطی قابل قبول، توزیع پیوسته جریان از حداقل 8/0 (در مرداد و شهریور) تا حداکثر 0/8 مترمکعب بر ثانیه (در اردیبهشت)، در طول رودخانه و تا ورود به دریاچه ارومیه باید تأمین شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه آجی‌چای با روش‌های اکو- هیدرولوژیکی

طرح­های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست محیطی متعددی می­باشند، که تغییر رژیم طبیعی رودخانه‌ و کاهش جریان سطحی پایین‌دست از مهم­ترین آن است. برآورد جریان زیست محیطی مورد نیاز، برای سلامت رودخانه‌ها و اکوسیستم­های آبی پایین‌دست از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. با توجه به اینکه رودخانه آجی‌چای تأمین کننده 10 درصد سهم آب سطحی ورودی به دریاچه ارومیه است. لذا تأمین و تخصیص نیاز آب زیست محیطی این رودخان...

full text

ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه با روش‌های اکو-هیدرولوژیکی (مطالعه موردی : رودخانه مهابادچای)

سابقه و هدف: با توجه به کمبود آب و همچنین توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش، اجرای طرح‌های توسعه منابع آب بویژه سدسازی و انتقال بین حوضه ای آب، گاهی اجتناب ناپذیر خواهد بود. بمنظور پیشگیری از اثرات منفی دراز مدت این طرح‌ها بر اکوسیستم‌های رودخانه‌ای، لازم است نیازمندی‌های هیدرولوژیکی و اکولوژیکی رودخانه در قالب یک نیاز آب زیست محیطی تعریف شده و در تعاملات تخصیص آب مد نظر قرار گیرد. نیازهای زیست ...

full text

ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه با روش های اکو- هیدرولوژیکی ‏(مطالعه موردی رودخانه باراندوزچای)‏

طرح های توسعه منابع آب (نظیر احداث سد ها) دارای اثرات زیست محیطی متعددی می باشد،که تغییر رژیم ‏طبیعی رودخانه و کاهش جریان سطحی پایین دست از مهم ترین آن است. برآورد جریان زیست محیطی مورد نیاز ‏برای سلامت اکوسیستم های آبی پایین دست رودخانه، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور تعیین جریان ‏زیست محیطی، روش های متعددی ارائه شده است. این روش ها را می توان در چهار گروه: هیدرولوژیکی، ‏هیدرولیکی، شب...

کاربرد روشهای هیدرولوژیکی در برآوردحقآبه زیست محیطی رودخانه (مطالعه موردی رودخانه گرگانرود)

طرح‌های توسعه منابع آب (نظیر احداث سدها) دارای اثرات زیست محیطی متعددی می‌باشد، که تغییر رژیم طبیعی رودخانه و کاهش جریان سطحی پایین دست از مهم‌ترین آن است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در برنامه ریزی منابع آب برآورد حق آبه زیست محیطی در رودخانه ها متاثر از متغیرهای طبیعی، درک اهمیت حفاظت از منابع آب، تنوع زیستی و زیست بوم وابسته به جریان رودخانه می باشد. جریان زیست محیطی توصیفی از زمان، کیفیت و مقدا...

full text

ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر جریان زیست محیطی رودخانه با استفاده از شاخص های هیدرولوژیکی مطالعه موردی: رودخانه ی کردان

کشور ما با توجه به قرار گرفتن در عرضهای جغرافیایی پایین از اثرات ناشی از پدیده تغییر اقلیم مصون نبوده و بیشترین تبعات منفی این پدیده را متحمل خواهد شد. از اینرو لازم است که تاثیر این پدیده به ویژه در پیکره های آبی کشور به عنوان آسیب پذیر ترین بخش، از جنبه‌های مختلف محیط زیستی مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر پدیده تغییر اقلیم بر روی تغییرات رژیم هیدرولوژیکی یکی از سیستم‌...

full text

مدل سازی رواناب روزانه حوضه نازلو چای در غرب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل Tank

سابقه و هدف: پس از انقلاب کامپیوتری دهه 1960 مدل‌سازی هیدرولوژیک شکل تازه‌ای به خود گرفت و می‌توان یکی از اولین تلاش‌های موفق را مدل دانشگاه استنفورد SWM دانست. مدل‌های بارش رواناب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تصمیم‌گیری در مدیریت حوضه‌های آبریز همواره موردتوجه بوده‌اند. در این مطالعه از مدل بارش رواناب روزانه تانک در حوضه آبریز رودخانه نازلو چای، در غرب دریاچه ارومیه استفاده شده است. اهمی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  69- 82

publication date 2014-08-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023